Yüz Felci Nedir?

Yüz felci, yüzün bir veya her iki tarafındaki kasların geçici veya kalıcı olarak zayıflaması veya tamamen hareket edememesi durumudur. Genellikle fasiyal sinirin (7. kraniyal sinir) hasar görmesi veya fonksiyon bozukluğu sonucu ortaya çıkar. En sık görülen türü Bell paralizisi olarak adlandırılır ve nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Yüz Felci Nedenleri (Bell Paralizisi Dışında):

  • Enfeksiyonlar: Viral (örneğin, herpes simpleks, zona), bakteriyel (örneğin, Lyme hastalığı) enfeksiyonlar.
  • Travma: Kafa veya yüz yaralanmaları, cerrahi komplikasyonlar.
  • Tümörler: Beyin tümörleri veya fasiyal sinir üzerindeki tümörler.
  • İnme (Felç): Beyindeki kan akışının kesilmesi.
  • Otoimmün Hastalıklar: Guillain-Barré sendromu gibi.
  • Doğumsal Durumlar: Moebius sendromu gibi.

Yüz Felci Belirtileri:

Belirtiler genellikle aniden ortaya çıkar ve şiddeti hafiften tam felce kadar değişebilir:

  • Yüzün bir tarafında ani başlayan güçsüzlük veya tam hareket kaybı.
  • Gülümseme veya kaşları çatma gibi yüz ifadelerini yapmada zorluk.
  • Etkilenen tarafta gözü tam olarak kapatmada zorluk.
  • Etkilenen tarafta ağız köşesinin düşmesi veya sarkması.
  • Salya akıntısı.
  • Konuşmada veya yutmada zorluk.
  • Tat alma duyusunda değişiklik.
  • Göz kuruluğu veya aşırı sulanma.
  • Sese karşı aşırı hassasiyet (hiperakuzi).
  • Kulak arkasında ağrı.

Yüz Felci Tedavisi Özeti:

Tedavi, felcin nedenine ve şiddetine bağlıdır.

  • Bell Paralizisi Tedavisi:
    • Kortikosteroidler: İltihabı azaltarak sinir hasarını sınırlamaya yardımcı olur (genellikle ilk 72 saat içinde başlanır).
    • Antiviral İlaçlar: Özellikle herpes virüsünün rolü düşünülüyorsa (kanıtlar kesin olmasa da).
    • Göz Bakımı: Gözü nemli tutmak için suni gözyaşı, gece kapatmak için bant veya göz kapağı ağırlıkları.
    • Fizik Tedavi: Yüz kaslarını güçlendirmek, koordinasyonu sağlamak ve kalıcı kontraktürleri önlemek için özel egzersizler.
  • Diğer Nedenlere Bağlı Felç Tedavisi: Altta yatan nedenin tedavisine odaklanılır (örneğin, enfeksiyon için antibiyotikler/antiviraller, tümör için cerrahi/radyoterapi). Fizik tedavi bu durumlarda da iyileşmeyi destekler.

Fizik Tedavinin Rolü:

Yüz felci tedavisinde fizik tedavi (yüz egzersizleri), iyileşme sürecinde önemli bir yer tutar. Amaçları:

  • Yüz kaslarını güçlendirmek ve kontrolü geri kazandırmak.
  • Simetriyi sağlamaya yardımcı olmak.
  • İstemli hareketleri teşvik etmek.
  • Yanlış kas hareketlerini (sinkinezi) önlemek.
  • Ağrıyı azaltmak.
  • Göz kapanmasını iyileştirmek.
  • Konuşma ve yutma fonksiyonlarını desteklemek.

Fizyoterapistler, kişiye özel egzersiz programları oluşturur ve doğru teknikleri öğretirler. Erken başlanan ve düzenli uygulanan yüz egzersizleri, iyileşme sürecini olumlu yönde etkileyebilir.