İnme (Felç) Nedir, Belirti ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İnme (Felç), beyne giden kan akışının bir sebepten ötürü kesilmesi veya engellenmesi sonucu beynin bir bölümüne oksijen ve besin maddelerinin ulaşamaması durumudur. Bu durum, beynin etkilenen kısmındaki hücrelerin zarar görmesine veya ölmesine yol açar. İnme, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur ve tedavi edilmezse kalıcı beyin hasarına, engelliliğe ve hatta ölüme neden olabilir.

İnme (Felç) Çeşitleri

İnme, genel olarak iki ana türde sınıflandırılabilir:

  1. Iskemik İnme: Beyne giden kan akışının, genellikle bir kan pıhtısı nedeniyle engellenmesiyle meydana gelir. Bu tür inme, tüm inmelerin yaklaşık %80’ini oluşturur.

  2. Hemorajik İnme: Beyindeki kan damarlarının patlaması sonucu kanama meydana gelir. Bu durumda beyin dokusuna kan sızar ve hasar oluşturur. Hemorajik inme, daha az yaygın olsa da, daha ağır sonuçlar doğurabilir.

İnme Belirtileri

İnme belirtileri hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve genellikle birkaç dakikada şiddetli hale gelir. İnme belirtileri şunlar olabilir:

  1. Yüzde Asimetri: Yüzde ani bir sarkma, özellikle bir tarafta görülen asimetri (gülme veya konuşurken) bir inme belirtisi olabilir.

  2. Kol veya Bacakta Zayıflık veya Felç: Vücudun bir tarafında kuvvet kaybı, uyuşma veya felç (genellikle kollarda veya bacaklarda) görülebilir.

  3. Konuşma Zorluğu: Kişi konuşurken anlamlı kelimeler bulamayabilir, dilinde sürçme olabilir ya da kelimeleri doğru telaffuz edemeyebilir.

  4. Görme Sorunları: Bir veya her iki gözde bulanık görme, çift görme veya görme kaybı olabilir.

  5. Baş Dönmesi ve Denge Kaybı: Ani baş dönmesi, denge kaybı, koordinasyon zorluğu hissedilebilir.

  6. Şiddetli Baş Ağrısı: Ani ve şiddetli baş ağrısı, özellikle kanama türü inme (hemorajik inme) ile ilişkilidir.

Bu belirtilerden herhangi biri aniden ortaya çıkarsa, hemen tıbbi yardım alınmalıdır.

İnme Tedavi Yöntemleri

İnme tedavisi, inme türüne ve zamanına göre değişiklik gösterir. Erken müdahale, iyileşme şansını artırır. Tedavi yöntemleri şunlardır:

1. İskemik İnme Tedavisi

  • Pıhtı Çözme Tedavisi (Trombolitik Tedavi): Bu tedavi, pıhtıyı çözmeye yardımcı olan ilaçların intravenöz (IV) olarak verilmesidir. En etkili tedavi, belirtilerin başlamasından sonraki 3-4.5 saat içinde uygulanır.
  • Trombektomi: Eğer pıhtı büyükse, cerrahi müdahale ile pıhtının çıkarılması gerekebilir. Bu genellikle ilk 6 saat içinde yapılır.

2. Hemorajik İnme Tedavisi

  • Kanamanın Durdurulması: Hemorajik inmede beyin kanaması durdurulmaya çalışılır. Kanama durdurulabilirse, kan basıncını düşürmek için ilaçlar kullanılır.
  • Cerrahi Müdahale: Beyindeki kanama bölgesi cerrahi olarak temizlenebilir. Ayrıca kanama nedeniyle şişen beyin dokusunu rahatlatmak için cerrahi müdahale gerekebilir.

3. Rehabilitasyon

İnme sonrası rehabilitasyon, beyin hasarının onarılmasına yardımcı olabilir. Bu süreç, felç ve diğer motor kayıpların geri kazanılması amacıyla fiziksel terapi, konuşma terapisi ve mesleki terapiyi içerir. Rehabilitasyon süreci kişiye özeldir ve tedavi planı, kişiye göre şekillendirilir.

4. İlaçlar

  • Kan Pıhtılaşmasını Önleyici İlaçlar: İskemik inme riskini azaltmak için kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin veya varfarin) kullanılabilir.
  • Yüksek Tansiyon İlaçları: Hemorajik inme riski olan kişilerde, kan basıncını düzenlemek için antihipertansif ilaçlar kullanılır.

İnme Risk Faktörleri

İnme riskini artıran bazı faktörler şunlardır:

  • Yüksek tansiyon
  • Şeker hastalığı
  • Ailede inme öyküsü
  • Sigara içme
  • Kolesterol yüksekliği
  • Obezite
  • Aşırı alkol tüketimi
  • Yaş (65 yaş üstü daha yüksek risk)
  • Cinsiyet (erkeklerde inme riski genellikle daha yüksektir)
  • Hareket eksikliği

Sonuç

İnme, hızlı müdahale gerektiren ve hayatı tehdit edebilen bir durumdur. İnme belirtilerini erken tanıyıp hızlı bir şekilde acil tıbbi yardım almak, iyileşme şansını artırabilir. Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli tıbbi kontroller, inme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.